အခန်း ၁၄ :: Program အသေးလေးများ

ပုံမှန်အားဖြင့် junior developer တွေဟာ programming language တစ်ခုတည်းကို ပဲ လေ့လာကြပါတယ်။ လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ programming language အပြင် os နဲ့ ပတ်သက်သည့် shell script တွေ python , javascript စသည်ဖြင့် program အသေးလေးတွေ အတွက် ရေးထားတတ်အောင် လေ့လာထားရင် ပိုအဆင်ပြေပါတယ်။

တစ်ခါတစ်လေ program အကြီးကြီး ရေးမယ့်အစား batch shell နဲ့ ပြီးသွားနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ redis ထဲက data တွေကို ထုတ်ဖို့ အတွက် PHP သို့မဟုတ် Python အစား shell script နဲ့ loop ပတ်ပြီး ထုတ်လိုက်ခြင်းက ရေးရတာ ပိုပြီး မြန်ဆန် ပါတယ်။

Shell script တွေကို database backup လုပ်သည့် နေရာတွေမှာ နောက်ပြီးတော့ database ထဲကနေ custom query ထုတ်ပြီးတော့ ftp server ပေါ်တင်ရသည့် နေရာတွေမှာလည်း အသုံးဝင်လှပါတယ်။

နောက်ပြီး personal project တွေမှာလည်း အသုံးဝင်လှပါတယ်။ လိုချင်သည့် website ကနေ data ဆွဲချပြီး လိုအပ်သည့် data ကို ဆွဲထုတ်သည့် အခါမှာ node-js က အတော်လေးကို အသုံးဝင်ပါတယ်။

တစ်ခါတစ်လေမှာ လက်ရှိ အသုံးပြုနေသည့် programming language အတွက် support library မရှိတာ မျိုးရှိတတ်ပါတယ်။ ဥပမာ machine learning သုံးပြီး မျက်နှာ ကို analyst လုပ်သည့် system က python နဲ့ပဲ တွဲသုံးလို့ရတယ် ဆိုပါတော့။ လက်ရှိ ရေးနေသည့် php အတွက် မရှိဘူး။ ဒီလို ကိစ္စမျိုးမှာ language ထက် အလုပ်ပြီးမြောက်အောင် python ကို သုံးပြီး service တစ်ခု အနေနဲ့ ခွဲထုတ်ပြီး အသုံးပြုရတာ မျိုးရှိပါတယ်။ Tensorflow လိုမျိုး အသုံးပြုဖို့ လိုလာပြီဆိုရင် python ကို နောက်ကွယ်ကနေ အသုံးပြုပြီး ရေးသားရပါတယ်။ web scraping လိုမျိုးဆိုရင် node-js ကို အသုံးပြုပြီး ခွဲထုတ် ရေးထားရတာ မျိုးရှိပါတယ်။

ဒါကြောင့် langauge တစ်ခုထဲကို ကိုင်ဆွဲထားမယ့် အစား shell script, javascript တို့ကိုလည်း မဖြစ်မနေ လေ့လာထားသင့်တယ်။ programming အခြေခံကို သဘောပေါက်သွားရင် နောက်ထပ် language တစ်ခုကို လေ့လာရတာ မခက်ခဲတော့ပါဘူး။ ဒါကြောင့် အချိန်ရရင် shell script, node-js (javascript), python စသည်တို့ကို လေ့လာထားစေချင်ပါတယ်။

Cron Job

Cron Job ကတော့ schedule အတွက် အသုံးပြုပါတယ်။ Linux server အသုံးပြုသူတိုင်း မသိ မဖြစ်ပါ။

Cronjob ကို edit လုပ်ဖို့ အတွက်

crontab -e

ဆိုရင် schedule ပြင်ဖို့ အတွက် တက်လာပါမယ်။ Linux server အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် vim ကို သိထားရင် ပိုကောင်းပါတယ်။

crontab format က

[minute] [hour] [day of month] [month] [day of week] [command]

ဘယ်မိနစ် ဘယ်နာရီ ဘယ်ရက် ဘယ်လ ဘယ်နေ့ ဘာလုပ်မယ်

နေ့တိုင်း ည ၁၀ နာရီခွဲ မှာ backup script run မယ် ဆိုရင်

30 22 * * * sh backup.sh

လတိုင်း ၁ ရက်နေ့မှာ မနက် ၅ နာရီ ၁၅ မှာ system တစ်ခု လုံး backup လုပ်သည့် script run မယ်ဆိုပါဆို့။

15 5 1 * * sh wholebackup.sh

နှစ်တိုင်း ၁ လ ပိုင်း ၁ ရက်နေ့ မနက် ၉ နာရီ မှာ happy new year စာပို့သည့် script လုပ်မယ် ဆိုရင်

0 9 1 1 * sh happynewyear.sh

Friday ညနေ ၅ နာရီမှာ မီးတွေ ပိတ်ဖို့ တို့ လိုအပ်သည့် ပစ္စည်းတွေ စစ်ဖို့ အတွက် ရုံးက လူတွေကို alram ပေးချင်တယ်။​ script ကို သောကြာနေ့ တိုင်း ညနေ ၅ နာရီမှာ run မယ်။

0 17 * * 5 sh alert.sh

ဒါဆိုရင်တော့ သဘောပေါက်မယ် ထင်ပါတယ်။ shell scriprt တွေ ရေးထားပြီးတော့ cron job နဲ့ အသုံးပြုလို့ ရသလို laravel မှာ command ကို ရေးထားပြီး system ကနေ အလုပ်လုပ်ပေးလည်း ရပါတယ်။

ဥပမာ။။​ database က data တွေ တနေ့သာ လူဝင်စာရင်း count လုပ်မယ် အခြား analystic အတွက် ခွဲထုတ်တာတွေကို ညဘက်မှာ လုပ်မှာ ဖြစ်သည့် အတွက် ကြောင့် ဒီလို ရေးထားလို့ရပါတယ်။

1 0 * * * /usr/bin/php /var/www/myproject/artisan run:analystic

Programming ရေးသည့် အခါမှာ scheduling က မဖြစ်မနေ ပါဝင်လာပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် cron job က အသုံးဝင်လို့ သိထားသည့်ပါတယ်။